Zakłady Wytwórcze Lamp Elektrycznych i Rtęciowych im. Róży Luksemburg
Zakłady Wytwórcze Lamp Elektrycznych i Rtęciowych im. Róży Luksemburg to zakład przemysłowy w Warszawie w dzielnicy Wola, specjalizujący się m.in. w różnego typu lampach i żarówkach.
Historia
Okres międzywojenny
1922 Polsko-Holenderska Fabryka Lampek Elektrycznych założona przez koncern N.V.Philips rozpoczęła przy ul. Karolkowej 36 na Woli budowę pierwszej hali produkcyjnej – maszyny sprowadzone z Holandii początkowo zmagazynowane były przy ul. Żelaznej 59, gdzie szkolono też przyszłą załogę
1923 uruchomienie produkcji żarówek na ul. Karolkowej
1927-1928 rozpoczęcie prac nad budynkiem administracyjnym przy ul. Karolkowej 44, początek produkcji lamp elektronowych
1928 zmiana nazwy z Polsko-Holenderska Fabryka Lampek Elektrycznych na Polskie Zakłady Philips S.A., Warszawa ul. Karolkowa 36-44
1929 powstaje nowa hala fabryczna i baraki przy ul. Przyokopowej róg Grzybowskiej
1930 koniec budowy czteropiętrowego budynku biurowego, gdzie 3200 m2 przeznaczono na potrzeby montażu radioodbiorników, a 1200 m2 na cele biurowe, zakończono także budowę huty szkła lampowego przy ul. Karolkowej (gdzie wytwarzano nie tylko półfabrykaty szklane do żarówek i lamp radiowych, ale i butle izolacyjne do termosów)
1937 koniec budowy kolejnego budynku fabrycznego, dwupiętrowego
1938 roczna produkcja wynosi 4 000 000 sztuk żarówek, w asortymencie zakładów znajdują się: żarówki głównego szeregu i żarówki miniaturowe, trzonki, balony, rurki i pręty do żarówek, elektronowe lampy odbiorcze (montowane z detali w większości importowanych i częściowo wytwarzanych na miejscu), radioodbiorniki montowane z części sprowadzanych z Holandii oraz z półfabrykatów własnych, jak głośniki, kondensatory obrotowe, kondensatory papierowe, oporniki, cewki, skale, napędy skal (część materiałów do tych półfabrykatów również była importowana np. magnesy stałe, stożki do głośników, blacha mosiężna), nadajniki i odbiorniki specjalne, cewki Pupina, termosy.
1939-1944 zajęta przez Niemców fabryka produkuje m.in. aparaty nadawczo-odbiorcze do okrętów podwodnych, czołgów i samolotów.
1944 fabryka zostaje zajęta przez powstańców w czasie Powstania Warszawskiego, po klęsce powstania maszyny i urządzenia zostały zdemontowane przez okupanta i wywiezione do Niemiec i Austrii, wywieziono także część personelu i spalono budynki fabryczne
Okres powojenny
Zakłady w 2006 od strony ul. Przyokopowej
27 lutego 1947 podpisanie umowy z firmą Philips na dostawę maszyn i urządzeń do produkcji żarówek i ich detali oraz na przeszkolenie specjalistów w zakładach holenderskich
9 grudnia 1948 powstaje z połączenia z Państwową Fabryką Lamp Radiowych z Dzierżoniowa (przeniesionej do Warszawy) przedsiębiorstwo państwowe pod nazwą Zakłady Wytwórcze Lamp Elektrycznych z siedzibą przy ul. Karolkowej
1949 uruchomienie produkcji lamp elektronowych, świetlówek, skrętek i elektrod i początki budowy 10 piętrowego budynku fabrycznego
1952 przeniesienie do częściowo gotowego budynku fabryki żarówek z ul. Nowowiejskiej oraz wytwórni lamp radiowych z prowizorycznych baraków
1953 ukończenie budowy głównego budynku i przeniesienie do niego zakładu produkcji świetlówek, początek produkcji trzonków, drutów wolframowych i molibdenowych do lamp oświetleniowych i elektronowych oraz lamp nadawczych
1954 produkcja własnych luminoforów, pierwsze próby produkcji diod i lamp mikrofalowych, na Politechnice Warszawskiej otwarta została specjalizacja w zakresie techniki oświetleniowej jako wsparcie dla Biura Konstrukcyjnego
1955 próba wykonania tranzystorów ostrzowych i przeniesienie produkcji drutów wolframowych, molibdenowych i płaszczowych oraz próżniowych metali lampowych do nowego budynku przy ul. Kolejowej 59-61 – powstają wyodrębnione: Zakłady Materiałów Lampowych METLAM oraz Zakłady Budowy Maszyn Lampowych w Warszawie przy ul. Karolkowej 13 (potem ul. Siedmiogrodzka 1-3)
1956 seryjna produkcja lamp oscyloskopowych oraz mikrofalowych, utworzenie Przemysłowego Instytutu Elektroniki
1958 przeniesienie produkcji lamp oscyloskopowych i kineskopowych do nowo wybudowanego Zakładu Lamp Oscyloskopowych ZELOS w Piasecznie oraz produkcji lamp nadawczych i mikrofalowych do Zakładu Lamp Nadawczych LAMINA w Piasecznie
1961 początek produkcji lamp rtęciowych na licencji Philipsa o mocach 80, 125, 250 i 400 W
1964 przekazanie produkcji żarówek głównego szeregu i żarówek samochodowych do fabryk w Pabianicach, Katowicach i Pile, powstają Zakłady Wytwórcze Lamp Elektrycznych składające się z:
Zakłady Wytwórcze Lamp Elektrycznych w Warszawie
Pabianicka Fabryka Żarówek POLAM
Śląska Fabryka Żarówek HELIOS
Pilska Fabryka Żarówek LUMEN
Zakłady Materiałów Lampowych METLAM
Zakłady Budowy Maszyn Lampowych UNIMA
Zakłady Lamp Elektronowych DOLAM
Koszalińskie Zakłady Maszyn UNIMASZ
Fabryka Opakowań Blaszanych MEWA
1968 nowa technologia pokrywania baniek lamp rtęciowych luminoforem, następne lata to ilościowy rozwój produkcji
styczeń 1970 powołanie do życia Kombinatu Źródeł Światła "Unitra–POLAM" z zakładem wiodącym w Warszawie,
styczeń 1971 przekształcenie w Kombinat Techniki Świetlnej POLAM
1972 powstaje:
Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Techniki Świetlnej (OBRTŚ)
Zakład Doświadczalny Sprzętu Oświetleniowego i Urządzeń Technologicznych (ZDSOiUT)
1973 wejście w skład Kombinatu Zakładu Metalowego ZWLE w Pułtusku jako samodzielnego zakładu oraz
1975 prace nad wysokoprężnymi lampami sodowymi i wdrożenie do produkcji
1975-1982 opracowanie i wdrożenie do produkcji halogenowych żarówek samochodowych
latach 80. XX wieku – w asortymencie znajdują się: żarówki halogenowe samochodowe, żarówki halogenowe projekcyjne, żarówki halogenowe na napięcia 220-230 V, halogenowe promienniki podczerwieni, wysokoprężne lampy sodowe, lampy rtęciowo-żarowe, lampy ksenonowo-impulsowe, lampy medyczne (UV), lampy w szkle Wooda, lampy halogenowo-rtęciowe i układy zapłonowe.
1991 prywatyzacja zakładu w Warszawie
Teraźniejszość
W 1991 nastąpiło rozbicie zakładu na 3 spółki: Polamp-Warszawa, NATRIUM i Halzet, a w 1993 budynki upadającego zakładu zostały sprzedane, za pośrednictwem brytyjsko-polskiej firmy Fintrade, polskiej firma Eurotrade-Pol. 30 grudnia 1994 budynek i teren nabył Universal i po początkowej modernizacji budynku na obiekt bankowo-usługowy wszelkie prace zostały przerwane na skutek zbyt dużego stężenia rtęci (wg oficjalnych danych).
Od tamtej pory obiekt fabryczny jest opustoszały i niewykorzystany, z wyjątkiem niektórych pomieszczeń wynajmowanych przez różne firmy m.in. jako pole walki dla miłośników paintballa. W obiekcie administracyjnym pomieszczenia wynajmują obecnie małe prywatne firmy.
Źródło: wikipedia
.gif)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz